Bazı ülkeler, yalnızca turistik cazibeleriyle değil, isimleriyle de kendilerini göstermeyi severler. Uluslararası toplantılarda kendilerini tanıtırken, adeta bir gurur ve karizma taşırlar. Kimi zaman tarihsel birleşmelerin izleri, kimi zaman bağımsızlık mücadelesinin yankılarıyla doludurlar. Bu yazıda, pasaportlara sığmayacak kadar uzun isimlere sahip ülkelere yolculuk yapacağız. Hazırsanız, dünya turumuz başlıyor! Kağıt kalem almanıza gerek yok; ancak isimleri özümsemek isterseniz, birkaç bardak kahve içmeniz gerekebilir. İşte karşınızda: Dünyanın en uzun ülke isimleri!
1. Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığı (The United Kingdom Of Great Britain And Northern Ireland)
Kulağa oldukça etkileyici geliyor, değil mi? Ama bir o kadar da uzun! Çoğumuz bunu kısaca “İngiltere” veya “Britanya” olarak anımsarız; fakat tam adı: Büyük Britanya ve Kuzey İrlanda Birleşik Krallığıdır. Bu isim, tarihsel birleşmelerin izlerini taşır. 1707’de İngiltere ve İskoçya, siyasal anlamda tek bir çatı altında birleşti ve “Birleşik Krallık” adını aldı. Ardından Galler ve İrlanda bu oluşuma dahil oldu.
Bugün İrlanda Cumhuriyeti bağımsız bir ülke konumunda; ancak Kuzey İrlanda, Birleşik Krallık’ın bir parçası olarak kalmaya devam ediyor. Bu nedenledir ki hâlâ “Kuzey İrlanda” adıyla anılmaktadır. Yani özetle, adı kadar karmaşık bir tarihi var!
2. Bağımsız ve Egemen Kiribati Cumhuriyeti (Independent and Sovereign Republic of Kiribati)
Kiribati… Adını daha önce duymamış olabilirsiniz; fakat Pasifik Okyanusu’nun tam kalbinde yer alan bu minik ada ülkesi, uzun ismiyle oldukça iddialı: Bağımsız ve Egemen Kiribati Cumhuriyeti. 1979’da İngilizlerden bağımsızlığını kazanmış ve bu tarihi olay, öyle büyük bir gurur kaynağı olmuştur ki, ülkenin ismi bile bu heyecanla şekillenmiştir. “Biz bağımsızız, egemeniz ve kendi kendimizi yönetiyoruz!” mesajı adeta haykırılmak isteniyor. Boyutuna aldanmayın, Kiribati’nin ismi, özgürlüğünün bir anıtı gibi duruyor.
3. Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti (Democratic Socialist Republic of Sri Lanka)
Sri Lanka, 1948’de Britanya’dan bağımsızlığını kazandıktan sonra “Seylan” ismini geride bırakmaya karar verdi. Bu isim, Avrupalı kaşiflerin adaya taktığı bir isimdi; ancak halk kendisini böyle tanımlamıyordu. 1972’de daha yerel ve anlamlı bir isim seçerek “Sri Lanka”, yani “Görkemli Ada” adını aldılar.
Fakat bununla da kalmadılar! 1978’de resmi isimlerine siyasi kimliklerini de eklemeye karar verdiler: Sri Lanka Demokratik Sosyalist Cumhuriyeti. Bu isim, hem demokratik hem de sosyalist bir yönetim modelini benimsediklerini ve halkçı değerlere önem verdiklerini simgeliyor. Yani isim, sadece bir isim değil, aynı zamanda ideolojik bir duruş!
İlginizi çekebilir:
Yeni bir ülke mi? 2027’de bağımsızlığını ilan edeceği söylenen Bougainville hakkında bilmeniz gerekenler
4. Saint Christopher ve Nevis Federasyonu (Federation of Saint Christopher and Nevis)
Karayipler’in en sevimli ikililerinden biri: Saint Kitts (Christopher) ve Nevis. Evet, belki de küçük olabilirler; ama tarihleri büyük. Bu iki ada, İngiliz sömürgesinde geçirdiği yüzyılların ardından 1967’de bağımsızlıklarını ilan etti. Ancak ayrılmak yerine “beraber yürüyelim bu yolda” diyerek federasyon oldular. İsimlerine her iki adayı da ekleyerek: Saint Christopher ve Nevis Federasyonu. Hem adil hem de romantik bir birliktelik örneği, değil mi?
5. Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti (Federal Democratic Republic of Ethiopia)
Dünyanın en uzun ülke isimleri listemize devam ediyoruz. Önceden Habeşistan olarak bilinen Etiyopya, 1931’de İmparator Haile Selassie tarafından bu isme kavuştu. Ama asıl büyük dönüşüm 1995’te yaşandı. Yepyeni bir anayasa kabul edildi ve ülkenin adı Etiyopya Federal Demokratik Cumhuriyeti olarak değiştirildi.
Bu ismin her bir kelimesi anlam taşıyor:
- Federal: Farklı etnik ve kültürel grupların kendi bölgelerinde özerk olmasını ifade ediyor.
- Demokratik: Halk iradesine dayalı bir yönetim biçimini temsil ediyor.
- Cumhuriyet: Monarşiden uzak, halk tarafından yönetilen bir sistemi ifade ediyor.
Yani bu isim, sadece bir isim değil; geçmişten geleceğe uzanan politik bir manifesto niteliğinde! Dünyanın en uzun resmi ülke isimlerine devam ediyoruz.
6. São Tomé ve Príncipe Demokratik Cumhuriyeti (Democratic Republic of São Tomé and Príncipe)
Eğer “tropik cennet” diye bir yer varsa, São Tomé ve Príncipe bunun tanımı olabilir! Afrika’nın batı kıyılarının açıklarında, okyanusun ortasında bir mücevher gibi duruyor. Ancak bu güzelliğin arkasında, oldukça zorlu bir geçmiş yatıyor.
Uzun yıllar Portekiz’in sömürgesi olarak yaşadıktan sonra, 1975’te bağımsızlık çanları çalmış. O tarihten itibaren ülke sadece özgür bir millet olmanın değil, aynı zamanda demokrasiyi benimsemenin de yolunu seçmiştir.
Peki ismin neden “Demokratik Cumhuriyet” ifadesini içeriyor? Çünkü bu, halkın yöneticilerini seçme hakkına sahip olduğu ve özgür iradenin esas alındığı bir sistem benimsediklerine dair bir mesaj niteliğinde. “Biz artık özgürüz ve halk iradesiyle yönetiliyoruz!” diyorlar adeta. Küçük ama gururlu bir ülke. Bir nevi: “Evet, belki haritada minik görünebiliriz; ama egemenliğimiz kocaman!” havasında.
İlginizi çekebilir:
Dünyanın en eski cumhuriyeti San Marino hakkında bilmeniz gereken 9 gerçek
7. Cezayir Demokratik Halk Cumhuriyeti (People’s Democratic Republic of Algeria)
Cezayir’in hikayesi adeta bir bağımsızlık destanı. Fransız sömürüsüne karşı tam 132 yıl süren bir direnişin ardından, 1962’de sonunda özgürlüğüne kavuşuyor. Ancak bu özgürlük, acı, kan ve gözyaşıyla dolu bir süreçten geçerek elde edilmiştir.
Bu yüzden, ülkenin adı sadece “Cezayir” değil. “Demokratik Halk Cumhuriyeti” ifadesi, halkın mücadelesine, birliğine ve beraberliğine saygı duruşunda bulunuyor. Çünkü bu cumhuriyet, halkın kendi kaderini tayin etme hakkını kazanmış bir yerdir.
Her ne kadar geçmişte demokrasi konusunda bazı soru işaretleri olsa da, özellikle 2010’lu yıllarda halk hareketlerinin artması, Cezayir’i daha demokratik bir yapıya yönlendirmiştir. İsmiyle yaşamak için çabalayan ülkelerden biridir. “Halk için, halk tarafından” mottosunun tam karşılığıdır.
8. Nepal Federal Demokratik Cumhuriyeti (Federal Democratic Republic of Nepal)
Nepal denince çoğumuzun aklına hemen Himalayalar, Everest ve belki mistik bir huzur gelir. Fakat bu dağların gerisinde tarihi olaylarla dolu, güçlü bir halk vardır.
Eskiden krallıkla yönetilen Nepal, tam 240 yıl boyunca monarşi ile idare edilmiştir. Yani düşünsenize, sizin dedelerinizin dedeleri krallık görmüştür! Ama her devrin bir sonu vardır derler… 2008’de Nepal halkı, tarihe bir not düşerek monarşiyi sona erdirdi ve yepyeni bir yola girdi: Federal Demokratik Cumhuriyet!
Bu isim; bir yandan ülkenin farklı bölgelerinin eşit temsil edildiğini (federal), diğer yandan da halkın yönetime doğrudan katıldığını (demokratik) ifade ediyor. Artık krallar yok, oylar var! Nepal, bu hamlesiyle “Ben artık özgürüm, halkım da söz sahibi!” deme hakkına sahip oldu. Üstelik bunu dağların gölgesinde değil, tepelerinde gerçekleştirdi!
9. Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti (Democratic People’s Republic of Korea)
Şimdi gelelim biraz daha çelişkili bir örneğe: Kuzey Kore. Resmî adıyla Kore Demokratik Halk Cumhuriyeti fakat olması gerekenlerle yüzleştiğimizde, bu isim tam bir ironi barındırıyor. 1953’te Kore Savaşı’nın ardından kurulan bu rejim, ne halkla ne de demokrasi ile pek ilişkili. Dışarıdan baksanız “Vay canına ne demokratik isim!” diyebilirsiniz; ancak içeride işler pek öyle yürümüyor. Ülke, dünyanın en kapalı ve baskıcı rejimlerinden biri olarak biliniyor. İnternet yok, özgür basın yok, fikir özgürlüğü de yok… Bu durum, bazen isimlerin yalnızca bir vitrin olabileceğini ortaya koyuyor. İçeriğine dikkat etmeden aldanmamak gerektiğini gösteriyor.
10. Bağımsız Papua Yeni Gine Devleti (Independent State of Papua New Guinea)
Dünyanın en uzun resmi ülke isimleri listemizin sonuna geldik. Pasifik Okyanusu’nun gizemli köşelerinde yer alan Papua Yeni Gine, doğal güzellikleriyle tam bir belgesel yıldızı! Ancak tarihle dolu bir geçmişi de vardır.
Öncelikle İngilizlerin, ardından da Avustralya’nın kontrolünde bulunan bu topraklar, 1975’te özgürlük rüzgârlarını dalgalandırarak “Bağımsız Papua Yeni Gine Devleti” adını aldı.
Buradaki “Bağımsız” kelimesi tesadüf değil. Halk için bu kelime, bir yaşam tarzını temsil etme özelliği taşır. Çünkü bağımsızlıkları yalnızca bir tarih değil; aynı zamanda bir onur, kimlik ve gelecek demektir.
Bugün hala bu bağımsızlık duygusu, ülkenin her köşesinde hissedilmektedir. Adeta “Biz kendi kaderimizi çizeriz!” diyerek dünyaya seslenmektedirler.
Kaynak: 1
