Denizlerin derinliklerinde bir “jakuzi” bulsak, ne düşünürdünüz? Rahat bir köpük banyosu, masaj yapan dalgalar ve belki de biraz sıcak su? Fakat bu “Ölüm Jakuzisi” adıyla bilinen yer, adından da anlaşılacağı üzere ölümcül ve oldukça alışılmadık bir alan! Derin deniz araştırma gemisi EV Nautilus, okyanusun 1.000 metre derinliğinde bu eşsiz doğa harikasını keşfetti. Daha önce Hawaii açıklarında, okyanus tabanında bulunan ve “Atlantis’e giden sarı tuğla yol” olarak adlandırılan ilginç jeolojik yapıyı keşfeden ekip, şimdi de bilim insanlarını bile hayrete düşürecek garip bir ekosistemin kapısını araladı. Ancak burayı ilginç kılan yalnızca derinliği değil—içindeki yaşam ve ölüm hissini uyandıran atmosferi de!
Eğer jakuzi kelimesi aklınıza lüks bir spa getiriyorsa, sizi hayal kırıklığına uğratacağız. Çünkü bu jakuziye girdiğinizde bir daha çıkamayabilirsiniz!
Aslında “Ölüm Jakuzisi”, deniz tabanında bulunan ölümcül bir tuzlu su havuzudur. Bu yer, çevresindeki okyanus suyundan tamamen izole olup aşırı tuzluluğa sahip ve adeta bir zehir çukuru gibi işlev görmektedir. İçine giren hemen hiçbir canlı hayatta kalamıyor!
Bu doğa harikasının kökeni, tam 140 milyon yıl geriye, dinozorların dünyayı yönettiği Jura Dönemi’ne kadar uzanıyor. Yani aslında tarih öncesine ait bir ölüm tuzağı!
“Ölüm Jakuzisi”nin hikayesi, EV Nautilus adındaki keşif gemisinin 2014 yılında Meksika Körfezi’ndeki araştırmalarıyla başladı
Denizin yaklaşık 1000 metre derinliğine gönderilen robot denizaltılar, okyanus tabanında bir şeyin parladığını fark etti. Evet, bildiğiniz suyun içinde başka bir su kütlesi vardı! Ancak burası bildiğiniz gibi bir göl değildi; çevresindeki okyanus suyuyla karışmadan varlığını sürdüren bir ölüm çukuru gibi görünüyordu. 2015’te araştırmacılar geri döndü ve bu gizemli havuzu daha yakından inceledi. İşte o zaman, “Ölüm Jakuzisi” olarak bilinen bu ürkütücü tuzlu su havuzu, tüm dünyanın dikkatini çekmeyi başardı.
“Ölüm Jakuzisi”ndeki tuz yoğunluğu o kadar yüksektir ki buraya giren herhangi bir canlı için felaket anlamına geliyor!
Normal deniz suyuna kıyasla tuz yoğunluğu 4-5 kat daha fazla ve bu, oksijenin neredeyse tamamen tükenmesine yol açıyor. Yani bir balık ya da herhangi bir deniz canlısı yanlışlıkla buraya düşerse, oksijensizlik ve yüksek tuz yoğunluğu nedeniyle kısa sürede ölüyor. Burası, deniz altındaki korkutucu bir bataklık gibi! Ayrıca burası, etrafındaki okyanus suyuna göre çok daha sıcak. Bu yüzden “jakuzi” benzetmesi yapılıyor.
Şaşırtıcı bir şekilde, bazı canlılar burayı seviyor!
Örneğin, bazı midye türleri! Bu midyeler, ölümcül ortamın hemen dışına yerleşmiş ve burada gelişen bakterilerle simbiyotik bir ilişki kurmuş durumdalar. Fakat dikkat! Midyeler bile buranın içine girmeyi tercih etmiyor, yalnızca kenarlarında takılıyorlar. Çünkü bir adım içeri girseler, onların da kaçış şansı yok!
Her yer ölümle doluyken bazı mikroorganizmaların burada nasıl yaşayabildiği merak edici, değil mi? İşte burada “ekstremofiller” devreye giriyor! Ekstremofiller, dünyada en sert koşullarda bile hayatta kalabilen mikroorganizmalardır. Aşırı sıcaklarda, donmuş ortamda, asidik yerlerde ya da oksijensiz alanlarda bile varlıklarını sürdürebiliyorlar. Ölüm Jakuzisi’nde de bazı özel bakteriler ve mikroplar bu zorlu koşullara uyum sağlamayı başarmış durumdalar.
Bilim insanları, bu ekstrem canlıları inceleyerek uzaydaki potansiyel yaşam formları hakkında ipuçları elde etmeyi umuyor. Zira bu aşırı zorlu koşullarda hayatta kalan mikroplar, Mars, Europa (Jüpiter’in uydusu) ya da diğer gezegenlerde benzer yaşam formlarının olabileceğine dair umut veriyor! Dolayısıyla Ölüm Jakuzisi, yalnızca ölümcül bir doğa harikası değil, aynı zamanda astrobiyoloji için bir laboratuvar niteliği taşıyor!
Akla “Bu havuz ne kadar büyük ki?” sorusu gelebilir. İşte yanıtı:
- Çapı yaklaşık 30 metre
- Derinliği ise 4 metre
Bu, bir yüzme havuzuna benzer bir boyutta olabilir, ancak etkileri, yüzme havuzundan çok daha korkutucu!
Burası yalnızca “korkutucu” değil, aynı zamanda bilim dünyası için son derece önemli bir keşif alanı
Çünkü “Ölüm Jakuzisi” gibi tuzlu su havuzları, Dünyanın yaşamın nasıl başladığını anlamamıza ve hatta diğer gezegenlerde yaşam bulunup bulunmadığını araştırmamıza yardımcı olabilir! Örneğin, Jüpiter’in Europa adlı uydusunda benzer tuzlu ortamların olabileceği düşünülmektedir. Yani burası, Dünya’daki yaşamın sınırlarını keşfetmek ve uzayda yaşam olup olmadığını anlamak için mükemmel bir doğal laboratuvar durumundadır!
Ölüm Jakuzisi yalnızca Meksika Körfezi’nde bulunmuyor!
İşte bu ilginç havuzların bulunduğu diğer yerler:
- Kızıldeniz: En fazla tuzlu su havuzuna ev sahipliği yapan bölge! Şimdiye kadar 25 tane keşfedildi.
- Akdeniz: Bu havuzların oluşumu, Zanclean Megasel adı verilen jeolojik bir olay sonrası meydana gelen tuz birikintileri ile gerçekleştirilmiştir.
- Meksika Körfezi: Ünlü “Ölüm Jakuzisi”nin bulunduğu yer!
Bu havuzlar, milyonlarca yıl önce okyanusun bazı kısımlarının ayrılmasıyla oluşmuş ve tuz tektoniği sayesinde günümüze kadar varlıklarını sürdürmüşlerdir.
Kaynak: 1
