Kırmızı ışıkta durmalısınız, yeşil yandığı zaman geçmelisiniz… Bu ifade, dünya genelindeki hemen herkes tarafından benimsenmiş evrensel bir trafik kuralını yansıtır. Hangi ülkede olursanız olun, hangi dili konuşursanız konuşun, bu renkler genellikle düşünmeden anlaşılır. Ancak Japonya’ya vardığınızda, durum bu kadar basit olmayabilir. Çünkü Japonya’daki trafik ışıklarında gördüğünüz “yeşil” ışık, beklediğinizden daha mavi bir ton barındırıyor olabilir! Bu da yalnızca teknik bir hata değil; tamamen kültürel, dilbilgisel ve tarihsel bir bağlamda bilinçli bir tercih. Turistleri ilk anda şaşırtan bu “mavi ışık” durumu, aslında Japon toplumunun renk algısı ile ilgili ilginç ve derin bir hikaye sunuyor. Japoncadaki renk kavramlarının gelişimi, modern tasarım standartlarıyla birleştiğinde ortaya çıkan bu tuhaf durum, yalnızca bir trafik ışığından fazlasını ifade ediyor. Şimdi bakalım, Japonya’da trafik ışıkları neden mavi?
Trafik ışıkları, dünya genelinde neredeyse herkesin içgüdüsel olarak anladığı ortak bir iletişim dili gibidir. Kırmızı = dur, yeşil = geç. Dil, din ve kültür fark etmeksizin çoğumuz bu kuralları anlarız. Ancak, Japonya devreye girdiğinde işler her zamanki gibi biraz farklılaşıyor
Dünyanın başka yerleri “yeşil ışık” dediklerinde aklınıza gelen ton, Japonya’da bazen bildiğiniz maviye yakın bir ışık şeklinde karşınıza çıkabilir. Evet, bu doğru! Bu durum özellikle turistler için kafa karıştırıcı, çünkü trafik ışıkları Japonya’da biraz “kendine özgü”.
Peki, neden böyle?
İlginizi çekebilir:
Japonya Hakkında Daha Önce Duymadığınız 17 İlginç Gerçek
Bu kafa karışıklığının kökeninde aslında Japon dilinin tarihi gelişimi yatıyor
Klasik Japonca’da “ao” kelimesi hem mavi hem de yeşil renkleri ifade ediyordu. Bu nedenle Japonlar için uzun süre boyunca mavi ile yeşil arasında belirgin bir sınır yoktu. Camgöbeği mi? Turkuaz mı? Yeşilin tonları mı? Hepsi “ao” olarak tanımlanıyordu.
Zaman içinde “midori” yani “yeşil” kelimesi Japonca’ya girmiş olsa da, kültürel alışkanlıklar kolay değişmiyor. Hâlâ birçok Japon, trafik ışığının yeşil olduğunu bilse bile ona “mavi ışık” (ao shingō) demeye devam ediyor. Aynı zamanda “mavi elma” (aoringo) ya da “mavi dağlar” (aoyama) gibi ifadeler de sıkça kullanılıyor.
Bu renk tercihi bilinçli olarak yapıldı! 1973 yılındaki resmi trafik ışığı standartları belirlenirken, özellikle maviye en yakın yeşil ton seçildi. Neden mi? Kültürel miras, dil alışkanlıkları ve halkın görsel algısı dikkate alındı
Bazı eski trafik ışıkları o kadar mavimsi bir tonda ki, yabancı gözle bakıldığında gerçek bir buzlu turkuaz gibi görünebilir.
İlginizi çekebilir:
Jouhatsu: Japonya’da Toplumsal Baskılardan Kaçıp “Buharlaşan” İnsanların Hikâyesi
Sadece Japonya mı böyle?
Aslında hayır! Dünya çapında viral hale gelen bir test mevcut: ismy.blue. Bu çevrimiçi testte çeşitli renk tonları gösteriliyor ve her seferinde size “Bu mavi mi, yeşil mi?” diye soruluyor. Sonuçlar oldukça ilginç: Aynı dili konuşan insanlar bile renk algısında farklı düşünceler geliştirebiliyor.
Isıtmalı Tuvaletten Müzikal Yollara: Japonya’da Görmenin Çok Normal Olduğu 13 Harika Şey
Kaynak: 1
