Kuzey Kore, mutlak rejimlerin en uç örneklerinden biri olarak, yalnızca siyasi yapısıyla değil, aynı zamanda gündelik yaşam üzerindeki kısıtlamalarıyla da distopik bir gerçeklik sunuyor. Bu ülkede bir müzik dinlemek, saç stilinizi değiştirmek ya da giydiğiniz kıyafet bile rejim tarafından “tehdit” olarak kabul edilebiliyor. Çünkü orada birey değil, “itaat eden vatandaş” değerli. Herkesin aynı göründüğü, düşündüğü ve güldüğü bir toplumu oluşturma çabaları dışarıdan bakıldığında hem şaşırtıcı hem de korkutucu. Dış dünyaya kapalı olan bu sistemde, en sıradan seçimler bile “suç” kapsamına girebiliyor. Bu yazıda, Kuzey Kore’de yasaklanan fakat dünyanın geri kalanında günlük yaşamın sıradan parçaları haline gelmiş 12 şeyi inceleyeceğiz. Okudukça özgürlüğün ne kadar kıymetli olduğunu bir kez daha hissedeceksiniz. İşte Kuzey Kore’de yasaklanan şeyler…
1. Yabancı filmler ve K-Pop şarkıları
Hükümetin belirlediği sıkı kurallar gereğince, yabancı filmler izlemek veya Güney Kore dizileri izlemek “ihanet” olarak değerlendiriliyor. Bunun nedeni, bu içeriklerin Kuzey Kore rejiminin titizlikle koruduğu ideolojik kalıplara büyük bir tehdit oluşturabilme potansiyeline sahip olmalarıdır.
Böyle bir toplumu düşünün ki vatandaşların alternatif yaşam biçimleri görmemesi, kıyas yapmaması ve “daha iyisi var mı?” sorusunu sormaması için her şey sansürleniyor. Kısacası, K-Pop orada sadece bir müzik türü değil; sistem için önemli bir tehdit.
2. Ekstrem saç modelleri
Saçınızı istediğiniz gibi kestirmek özgürlük olarak algılanmayabilir, ama Kuzey Kore’de bu bile kısıtlamalara tabidir. Devlet, kadınlar ve erkekler için onaylı saç modellerinin bir listesini yayınlıyor. Evet, yanlış okumadınız: Sadece devletin onayladığı saç stillerine izin var!
Erkekler, sade ve kısa kesimlerle yetinmek zorunda. Kadınlar ise sınırlı ve onaylı saç stillerinden birini seçmek zorundadır. Renkli, marjinal, uzun ya da punk modeller? Asla! Çünkü bunlar bireyselliği ve Batı etkisini işaret ediyor. Kuzey Kore’nin hedefi ise tam uyum ve sıfır farklılık.
3. Batı modası
2016’dan bu yana, kot pantolon giymek bile Kuzey Kore’de suç sayılıyor. Bunun sebebi ise kot pantolonların “Batı’nın yozlaşmış kültürünü” ve “emperyalizmi” temsil etmesidir! Bu yasak sadece kotlarla sınırlı değil; mini etekler, tişörtler, piercingler gibi pek çok şey yasak. Hedef, gençlerin kapitalist modayı taklit etmesini önlemektir. Kurallara uymayan bazı kişiler ise “yeniden eğitim” için çalışma kamplarına gönderilmektedir. Yani moda orada kişisel bir ifade yerine, bir tehdit unsuru olmaktadır.
4. Coca-Cola
Dünyada Coca-Cola’nın satılmadığı sadece iki ülke var: Küba ve Kuzey Kore. Bunun nedeni ise basit: ABD’ye ait olması. Ticaret ambargoları nedeniyle resmi olarak Coca-Cola bulmak mümkün değil. Ancak ironik bir durum var: Pyongyang’daki lüks dükkanlarda sahte etiketli “Coca-Cola benzeri” içecekler bulunabiliyor. Ayrıca, Çin’den gelen kolalar zengin kesim için ulaşılabilir ürünlerden. Gerçek Coca-Cola mı? Kuzey Kore’de hâlâ bir hayal!
5. Hijyenik pedler
Modern dünyada, ped, tampon ya da menstrual kap gibi pek çok seçenek mevcut, değil mi? Ama Kuzey Koreli kadınlar için bu olanaklar hayalden ibaret. Ülkede tek kullanımlık hijyenik pedlerin kullanımı yaygın değil; çünkü hem pahalı hem de zor erişilebilir. Çoğu kadın, elle pamuklu bez ped yapmayı ya da tekrar kullanılabilir ürünleri tercih etmeyi zorunda kalıyor. Evet, “Daedong River” markalı yerli üretim tek kullanımlık pedler mevcut, ama fiyatları o kadar yüksek ki sıradan birinin ulaşması neredeyse imkânsız.
6. Prezervatif
Bir ülkede prezervatifin “hediyelik eşya” olarak değerlendirilebileceğini düşünür müydünüz? Kuzey Kore’de durum bu. Çünkü doğum kontrol yöntemleri yasak! Evet, prezervatif dâhil her türlü doğum kontrol ürünü ülkeye sokmak mümkün değil.
Kim Jong-un’un politikası açıktır: daha fazla doğum, daha fazla sosyalist iş gücü. Bu nedenle, kürtaj yasaktır; doğum kontrol öneren doktorlar dahi cezalandırılabilir. Bu durumdan en çok etkilenenler kadındır… Onlar için ne bir planlama ne de tercih hakkı vardır. Kuzey Kore’de yasak olan şeyler listesine devam ediyoruz.
7. Tasarım ayakkabılar
O meşhur markaların tasarımları burada kesinlikle yasak. Louboutin, Manolo, Jimmy Choo… Hepsi yasak! Ülkede sadece sınır bölgelerinde, o da Çin’den gelen topuklulara denk gelmek mümkün. Onun dışında şık bir çift stiletto bulmanız neredeyse imkânsız. Ancak işin ilginç yanı, her yasakta olduğu gibi burada da bir “karaborsa sistemi” mevcut. Batı’dan gelen çantalar, kıyafetler ve ayakkabılar gizli el değiştiriyor. Moda tutkusu baskılara karşı direniş gösteriyor anlaşılan!
8. Noel ağaçları
Kuzey Kore’de Noel kutlamak öyle bir tabu ki, sadece yasak olmamakla beraber, neredeyse suç sayılmaktadır! Ülke 70 yılı aşkın süredir Noel’e kapalı. Ancak 2017’den bu yana kutlamalar, süslemeler ve hatta bir Noel ağacının önüne geçmek bile imkânsız hale geldi. Neden mi? Çünkü Kuzey Kore resmen ateist ve dini bayramlara izin yok. Noel’i kutlarken yakalanan birinin başına çok kötü şeyler gelebilir – hapis, işkence ve belki daha kötüleri.
Yerine ne yapılıyor? 24 Aralık’ta, normalde Noel arifesinin olduğu gün, halktan Kim Jong-un’un büyükannesinin doğum gününü anmaları istenmektedir. Yani “Ho ho ho!” yerine “Saygı duruşuna geç!” var.
9. Starbucks
Geleneksel Kore yemeklerini yedikten sonra bir fincan Starbucks kahvesi içmek mi istediniz? Ne yazık ki, Kuzey Kore’de bunu yapmanın imkanı yok. Ülkede Starbucks kadar, kahve zinciri bile yok!
Üstelik Starbucks, Kuzey Kore’nin gözünde tam anlamıyla “Amerikan emperyalizmi” sembolü. Bu nedenle yasaklar listesinde önemli bir yer tutmaktadır. Ama ilginç olan, Pyongyang’daki “Ryongwang Kahve Dükkanı”nın dekorasyonuyla, kahve bardaklarıyla biraz tanıdık gelebilmesidir… Ama asla açıkça “Starbucks’a benziyor!” demeyin, çünkü bu sizin başınıza iş açabilir.
10. Yerli halkla konuşmak veya onların fotoğraflarını çekmek
Seyahat etmeyi sevenler için en keyifli anlardan biri yerel halkla sohbet etmektir, değil mi? Ama Kuzey Kore’de bu alışkanlığınız belki de başınıza bela olabilir. Yerli biriyle konuşmaya çalışırsanız, o kişi sizi tersleyecek ve uzaklaşacaktır. Neden mi? Çünkü o kişiyi tehlikeye atmış olursunuz. Rejim o kadar sıkı ki, bir yabancıyla konuşmak bile şüpheli bir davranış olarak değerlendiriliyor. Ayrıca, halkın veya günlük yaşamın fotoğrafını çekmek de yasaklar listesine dâhildir. Rehberiniz sizi uyaracak ve çoğu zaman bu eylemi engelleyecektir.
11. Apple ürünleri
iPhone’unuzu seviyor ve iPad’le zaman geçiriyorsanız, Kuzey Kore’de bu durum sizi üzecektir. Apple ürünleri – hatta genel olarak yabancı teknoloji ürünleri – ülkede yasak! Ama işin ironik yanı, Kim Jong-un’un kendisinin Apple ürünlerine özel bir ilgisi olduğu söyleniyor.
Ne var ki halk için durum çok farklı. Ne iPhone, ne Android, ne Windows… Yerine, ülkenin kendi ürettiği ve dışarıdan bakıldığında Apple cihazlarına “şaşırtıcı şekilde benzeyen” ürünler kullanılıyor. Kendi tabletleri, kendi işletim sistemleri (adı: Red Star) ve yalnızca Kuzey Kore’nin “Mirae” adlı kapalı internet ağına bağlanabiliyorlar. Yani “Google’a girip hava durumuna bakacağım” gibi bir şey mümkün değil.
12. Spor arabalar
Kuzey Kore’de yasak olan şeyler listemizin sonuna geldik. Ferrari, Lamborghini, Audi gibi spor arabaları Pyongyang sokaklarında görme ihtimaliniz sıfıra yakındır. Avrupa Birliği ve Birleşmiş Milletler’in lüks tüketim ürünlerine getirdiği ambargo nedeniyle spor arabaların girişi yasaktır. Bu yasak 2013 yılından beri geçerlidir.
Kaynak: 1
