Peru denildiğinde aklınıza yalnızca Machu Picchu geliyorsa, dikkatli olun; çünkü bu ülke tam anlamıyla bir hazine! Kapağını araladığınızda, canlı bir kültür, etkileyici doğa manzaraları ve sırlarla dolu antik kalıntılar sizi bekliyor. Güney Amerika’nın merkezinde yer alan bu büyüleyici ülke, bir gün sizi çöl sıcaklarında dolaştırırken, ertesi gün keşiş gibi dağ zirvelerine çıkarabiliyor. Bir yanda alpaka yününden dokunmuş geleneksel ponçoların sabırla işlenmiş desenleri, diğer yanda henüz çözülememiş Quipu düğümlerinin sessizce fısıldadığı geçmiş… Patatesin anayurdu, mısırın rengârenk dünya hali, kobayların bayramı (!), Nazca Çizgileri’nin uzaylı teorilerine aşina gizemi ve tabii ki limon suyunda pişmeden hazırlanan ceviche! Peru, alışılmış kalıpları yıkan, her köşesi birbirinden farklı hikâyeler barındıran bir ülke. İşte Peru ile ilgili bilmeniz gereken bazı ilginç bilgiler…
1. Peru, Güney Amerika’nın üçüncü büyük ülkesi
Peru, Güney Amerika’nın önemli ülkelerinden biri! Yüzölçümü 1.285.216 kilometrekare ile neredeyse kıtanın %7’sini kaplıyor. Harita üzerinde Ekvador, Kolombiya, Brezilya, Bolivya, Şili gibi komşularının yanı sıra batısında dev Pasifik Okyanusu yer alıyor.
Ülke, 25 bölgeye ayrılmış durumdadır ve her biri bambaşka bir evrendir. Kuzeyde sıcak yağmur ormanları, güneyde kurak çöl, batıda okyanus kıyıları ve doğuda And Dağları’nın yüksek zirveleri… Peru, doğa tutkunları için gerçek bir cennet!
2. Peru’da 47 yerel dil konuşuluyor
Peru’da en az 47 yerel dil konuşuluyor (bazı kaynaklara göre 48). Bu, ülkenin adeta bir dil mozaiği olduğu anlamına geliyor! Yaklaşık 4 milyon yerli halk, 55 farklı etnik gruba dağıtılmış ve her birinin kendine has gelenekleri, dilleri ve hatta lehçeleri bulunuyor. Ancak ülkenin üç resmi dili vardır: İspanyolca, Keçuva ve Aymara.
3. Ülke nüfusunun yaklaşık üçte biri başkentte yaşıyor
Peru’nun yaklaşık 32 milyonluk nüfusunun üçte biri Lima’da yaşıyor! Evet, neredeyse 11 milyon insan bu şehirde yaşıyor… Lima, yalnızca başkent değil, aynı zamanda ülkenin ticaret, ekonomi ve kültür merkezi konumunda.
İlginizi çekebilir:
Machu Picchu’nun Ötesinde: Güney Amerika’da Keşfedilmesi Gereken 10 Büyüleyici Arkeolojik Alan
4. Peru’nun inanılmaz derecede çeşitli bir iklimi var
Peru hakkında birçok ilginç bilgiyle devam ediyoruz. Ülke, iklim çeşitliliği konusunda bir doğa harikası! Dünya genelindeki 32 iklim tipinin tam 30’una ve 90 mikro iklime sahiptir. Yani Peru’da “Bugün hava nasıl?” sorusuna, bulunduğunuz bölgeye göre çok farklı cevaplar alabilirsiniz.
5. İnka İmparatorluğu / Tahuantinsuyo’nun mirasını her yerde görebilirsiniz
İnka İmparatorluğu’nun Quechua dilindeki adı “Tahuantinsuyo”dur. Anlamı “Dört bölge bir arada”dır. Bu bölgeler şunlardır:
- Chinchaysuyo
- Antisuyo
- Contisuyo
- Collasuyo
İnka’lar bu büyük imparatorluğu neredeyse tüm Güney Amerika’ya yaymışlardı. Bugünkü Peru, Arjantin, Bolivya, Kolombiya, Şili ve Ekvador’u kapsamaktadır. Ta ki İspanyollar, savaş ve hastalıklarla her şeyi altüst edene kadar…
6. Adeta bir patates cenneti
Patatesin ana vatanı Peru’dur! M.Ö. 8000-5000 yılları arasında burada yetiştirilmeye başlanmış. Bugün Peru’da en az 4.000 farklı patates türü var. Evet, doğru duydunuz: dört bin!
Çiftçiler bu nadir patates türlerini genellikle yerel pazarlarda satarlar; yani Peru dışına pek çıkmazlar. Eğer benzersiz patates türlerini görmek istiyorsanız, Peru’ya mutlaka uğramalısınız!
7. Peru’nun ulusal yemeği oldukça şaşırtıcı bir şekilde pişiriliyor
Peru’nun milli yemeği “Ceviche”dir! Taze balıklar, limon suyu, soğan, biber ve çeşitli baharatlarla marine edilir. İlginç olan; balıklar pişirilmez, ama narin bir şekilde farmedilmiş gibi olur. Bu, limondaki asidin proteinleri parçalamaları sayesinde gerçekleşir ve adeta mutfakta bir sihir yaratır. Ne çiğdir, ne de pişmiş…
8. Geleneksel Peru ponçolarının yapımı altı ayı bulabiliyor
Peru ponçoları sadece soğuktan korumakta değil, aynı zamanda prestijin de bir simgesidir. Genellikle alpaka yününden yapılan bu giysiler, renkli geometrik desenlerle süslenir. El emeği göz nuru derken tam da bunu kast ediyoruz! Bir ponço yapmak, altı ay kadar sürebilmektedir. Hem sabır, hem de sanat! Giydiğinizde yalnızca ısınmakla kalmaz, aynı zamanda Peru kültürünü de üzerinizde taşımış olursunuz.
9. Quipu olarak bilinen düğümle tutulan kayıtlar hakkında bugün hala kesin bir bilgi yok
İnka’ların yazılı bir dili yoktu, ama mükemmel bir kayıt tutma sistemine sahiptiler. Nasıl mı? “Quipu” adındaki düğümlü ipler aracılığıyla. Farklı renkler, uzunluklar, düğüm yerleri ve ip sayıları bir araya gelerek bilgi topluyordu. Sayılar biliniyor, ama bazı iplerin başka hikâyeleri de anlatıyor olabileceği düşünülüyor. Günümüzde hâlâ tam olarak çözülememiş bir gizemdir!
10. Machu Picchu, her yıl 1.6 milyon kişiyi ağırlıyor
Doğru duydunuz! Bu, günde ortalama 4.300 ziyaretçi demektir. Peru’nun dağlarının zirvesinde saklanmış bu büyüleyici antik İnka kenti, bir turizm merkezi haline gelmiştir. Ancak dikkat! Peru hükümeti bu yoğunluğu dengelemek için kısıtlamalar getirmiştir: Düşük sezonda en fazla 4.500, yüksek sezonda ise 5.600 ziyaretçi kabul edilmektedir. Yani Machu Picchu hayaliniz varsa, biletlerinizi aylardan önce almalısınız! Küçük ama ilginç bir not: Machu Picchu, 2007 yılında Dünyanın Yeni Yedi Harikası arasına girdi. Hakkını vermek gerek!
İlginizi çekebilir:
Machu Picchu Hakkında Muhtemelen Daha Önce Duymadığınız 10 İlginç Bilgi
11. Peru, antik tuz şekillendirme sanatıyla tanınıyor
Peru’da Maras’taki tuz tarlalarını duydunuz mu? Burası, doğanın ve insan zekânın harika bir birleşimi! Tuz üretimi burada 500 yılı aşkın bir süredir neredeyse olduğu gibi devam ediyor. Tuzlu su, doğal kaynaklardan küçük havuzlara yönlendiriliyor, güneşle buharlaşıyor ve geriye parlayan tuz kristalleri kalıyor. Yani Peru, sadece muhteşem manzaralar değil, tarih kokan üretim teknikleriyle de büyülüyor.
12. Peru’da 50’den fazla mısır çeşidi var
Dünyada bu kadar çok mısır çeşidi bir araya gelir mi? Peru’da gelir! Toplamda 55 farklı mısır türü bulunmaktadır. Siyah, mor, beyaz, sarı… Hangi rengi isterseniz, Peru’da var! Bu çeşitlilik, mısırı Peru mutfağının vazgeçilmezi haline getiriyor.
13. Ülkede her yıl Gine domuzu bayramı kutlanıyor
Cuy, yani Gine domuzu, Peru’da yalnızca sevimli evcil hayvanlar değil; aynı zamanda geleneksel bir yemek olarak da değerlendiriliyor. Onlara özel bir bayram bile var: Ekim ayının ikinci cuması!
Bu özel günde Gine domuzları süsleniyor, podyumda gezdiriliyor ve ardından geleneksel yöntemlerle pişirilerek sofralara geliyor. Sıra dışı gelebilir; ama cuy, Peru kültürünün vazgeçilmez bir parçası olmuş.
14. Ulusal içki Pisco Sour, özel bir bayramla kutlanıyor
Peru’nun ulusal içeceği olan Pisco Sour, her yıl Şubat’ın ilk Cumartesi günü kutlanıyor. Bu kokteyl, limon suyu, yumurta beyazı ve acı bitkilerle karıştırılan pisco adlı içki ile yapılır. Pisco, 16. yüzyılda İspanyollar tarafından icat edilen damıtılmış bir üzüm içkisi. Ancak bu kutlama, sadece içkiyi değil, aynı zamanda Peru kültürünü onurlandırmak için bir bahane!
15. Gizemli Nazca Çizgileri Peru çölünde yer alıyor
Peru çöllerindeki Nazca Çizgileri, gökyüzünden bakıldığında kuşlar, bitkiler, hayvanlar ve geometrik desenler olarak görülebilen dev figürlerdir. 700’den fazla şeklin toplam uzunluğu 1.300 km civarındadır. En ilginç yanı; bunlar yalnızca yukarıdan net bir şekilde görülebilir! Kimler tarafından yapıldığı ve neden yapıldığı hâlâ tam olarak bilinmiyor. Gizemin perdesi henüz aralanmış değil.
İlginizi çekebilir:
Binlerce Yıllık Bir Gizem! Peru’daki Nazca Çizgileri Hakkında Bilmeniz Gerekenler
16. Amazon Nehri’nin kaynağı Peru’da başlıyor
17. Dünyanın en büyük kum tepesi Peru’da
Peru hakkında ilginç bilgiler yazımıza devam ediyoruz. Cerro Blanco, Ica bölgesinde yer almakta ve 2.077 metreyle dünyanın en yüksek kum tepesine sahiptir. Manzarası etkileyici, tırmanışı efsane! Daha fazla adrenalin istiyorsanız, kum sörfü deneyimine ne dersiniz?
18. Peru’da gökkuşağı çizgilerine sahip muhteşem bir dağ var
Vinicunca, bilinen adıyla Gökkuşağı Dağı, Cusco’ya yaklaşık 100 km uzaklıkta bulunmaktadır. 2015’te buzullar eridikten sonra rengârenk katmanları ortaya çıkmıştır. Bu muhteşem görünüm, yer altındaki mineral katmanlarının yükselmesiyle oluşmuştur. Turkuaz, altın, bordo, lavanta tonları… Gerçekten doğanın şaheserlerinden biri!
19. Cotahuasi Kanyonu, Büyük Kanyon’un iki katı kadar derin
Eğer “Büyük Kanyon” etkileyici buluyorsanız, Cotahuasi Kanyonu’nu görmeden karar vermeyin. Yaklaşık 3.535 metre derinliğiyle, neredeyse Büyük Kanyon’un iki katıdır! Peru’nun Coropuna ve Solimana dağları arasında gizlenmiş bu doğa harikası, doğa tutkunları için bir hazine sunmaktadır.
20. Titicaca Gölü, gökyüzüne en yakın göllerden biri
Peru hakkında ilginç bilgiler yazımızın sonuna geldik. Peru ve Bolivya sınırındaki Titicaca Gölü, deniz seviyesinden 3.812 metre yükseklikte ve üzerinde kayıkların dolaşabildiği en yüksek göl olma unvanını taşımaktadır. Ama gölde asıl ilgi çeken detay ne biliyor musunuz? Uros Adaları! Tamamen sazlıklardan yapılmış olup gölde yüzmektedirler. Gerçekten de başka bir dünyaya yolculuk yapmak gibi.
Kaynak: 1
