Doğa, bazen o kadar etkileyici sanat eserleri yaratır ki, insan “Acaba uzaylılar mı yaptı?” diye düşünmeden edemez. İşte Michigan Gölü kıyılarındaki donmuş kum sütunları da böyle muazzam eserler. Sanki görünmez bir sanatçı, bir gece içinde bu harika heykelleri kumsala işlemiş gibi. Peki, bu büyüleyici oluşumlar nasıl meydana geliyor? Hadi, rüzgâr ve buzun birlikte yarattığı bu doğal mucizenin ardındaki sırları keşfedelim. İşte rüzgârların oluşturduğu kum sütunlarıyla ilgili bilmeniz gerekenler…
Ocak ayının soğuk bir sabahında, St. Joseph’taki Tiscornia Park Plajı’na gidenler gözlerine inanamadı. Sahil, bir gecede değişmişti.
Her yer, boyları 15 inç’e kadar ulaşan, sıradışı kum sütunlarıyla kaplıydı. Bazıları ince uzun bir şamdan misali, diğerleri ise kıvrımlı bir modern sanat eseri görünümündeydi. Fotoğrafçı Joshua Nowicki, bu nadir doğa manzarasını görüntülediğinde, sosyal medyada büyük bir ilgi gördü. Çünkü bu oluşumlar, sıradan kum yığınına göre çok daha fazlaydı.
Bu sütunlar, tıpkı Kapadokya’daki peri bacalarının minyatürleri gibiydi; ama önemli bir farkla: birkaç gün içinde yok olacaklardı. Bu geçici yönü, onları daha da büyüleyici bir hâle getiriyordu.
Nasıl oluşuyorlar?
Peki, rüzgârların oluşturduğu kum sütunları nasıl meydana geliyor? Cevap, fizik, meteoroloji ve doğanın biraz da şans eseri etkisinde saklı. Her şey, kum içindeki suyun donmasıyla başlıyor. Michigan Gölü kıyısında kış aylarında yağan kar ve yağmur, kumu nemlendirerek donmuş bir yüzey oluşturuyor. Ardından, sert rüzgârlar donmuş kumun yumuşak katmanlarını aşındırarak geride şekilli sütunlar bırakıyor. Bu süreçte, bazı bölgelerde sütunlar incelerek sanki bir heykeltıraşın elinden çıkmış detaylı yapılar haline dönüşüyor.
Bu kum sütunlarının yüksekliği bazen sadece birkaç santimetre olabiliyor fakat zaman zaman 40-50 santimetreye kadar çıkabiliyor. Fakat, bu doğanın kısa ömürlü sanat eserleri genelde sadece birkaç gün dayanıyor. Rüzgâr, onlara şekil verirken, birkaç gün içinde yok olabiliyor.
İlginizi çekebilir:
Sınırları Bilinmiyor! Bugün Hâlâ Gizemini Koruyan Dünyanın En Derin 8 Noktası
Kuzey Indiana’lı doğa fotoğrafçısı Terri Abbott, bu oluşumları ilk gördüğünde “Sanki Mars’ta yürüyormuşum gibi hissettim” diyor
Bu sütunları görenler, ilk anda dehşete kapılıyor. Kuzey Indiana’lı doğa fotoğrafçısı Terri Abbott, “Yere uzandım ve bu heykellerin etrafında fotoğraf çektim. Her biri o kadar net ve detaylıydı ki, insan yapımı oldukları düşünülüyordu. Ancak hayır, bunlar tamamen doğanın eseriydi.” Joshua Nowicki ise bu sütunları “En büyük ve en etkileyici olanları” olarak nitelendiriyor. “Genelde birkaç inç uzunluğunda olurlar, ama bu sefere bazıları neredeyse 40 cm’ye ulaşıyordu. Plajın her yerinde yayıldılar, bazı gruplarda 30-40 tane vardı.”
Bilimsel açıdan kum sütunları nasıl oluşuyor?
Bilim insanları, bu kum sütunlarının oluşumunu araştırarak hangi koşullar altında meydana geldiklerini incelemektedirler. İstanbul Teknik Üniversitesi’nde çalışan jeologlar, rüzgâr ve kum şekillendirme süreçleriyle ilgili benzer olayları analiz ederek bu yapıların oluşumunu açıklamaya çalışıyorlar. İki ana etken belirgin bir rol oynamaktadır: Bunlardan biri, kum tanelerinin donduğunda, özellikle rüzgârlı havalarda sert bir yüzey oluşturarak kumları birbirine bağlamasıdır. Diğer bir etken ise, rüzgârın etkisiyle, sertleşmiş bu yüzeyin şekillenmesi ve geride silindirik ya da sarmal formların bırakılmasıdır.
İlginizi çekebilir:
Soğuk Ama Eğlenceli! Kanada’da -20°C’nin Altında Düzenlenen Saç Dondurma Yarışması
Neden bu kadar kısa ömürlüler? Çünkü doğa acımasız!
Bu kum heykellerinin en üzücü yönü, oldukça hızlı bir şekilde yok olmaları. Tıpkı karla inşa edilmiş bir kalenin başına gelenler gibi, birkaç günde eriyip kayboluyorlar. Peki, neden? Bir gün önce onları yaratan rüzgâr, ertesi gün aynı heykelleri kolaylıkla yerle bir edebiliyor. Aynı zamanda hava sıcaklığı biraz yükseldiğinde, içlerindeki buz eriyerek kumun dağılmasına neden oluyor. Bunun yanı sıra, kışın yoğun kar yağışı da, bu hassas yapıları hızla örtüyor.
Nowicki, Tiscornia Park’taki sütunların birkaç gün içinde yok olduğunu söylüyor. “Onları görmek için tam doğru zamanda orada olmalısınız.” diye ekliyor. Muhtemelen bu, onları bu kadar büyüleyici kılan bir unsurlardan biri. Çünkü doğa, en güzel eserlerini bize sadece kısa bir süreliğine sunuyor.
Dünyada benzerleri var mı?
Michigan’daki kum sütunları, dünya çapında başka yerlerde de benzer biçimlerde ortaya çıkabiliyor. Mesela Antarktika’daki buz sütunları, rüzgârın etkisiyle oluşan benzer yapılar. Çöllerdeki mantar taşları, rüzgârın alt kısımlarını aşındırmasıyla şekilleniyor. Ayrıca, Türkiye’de yer alan ve herkesin bildiği, önemli turizm noktası olan peri bacaları da binlerce yıl süren rüzgâr ve su erozyonunun bir sonucudur. Ancak Michigan’ın kum sütunları, anlık ve göz alıcı bir sanat eseri gibidir. Diğer yapılar yavaşça oluşurken, bunlar bir gecede belirmekte ve birkaç günde kaybolmaktadır.
Michigan Gölü’nün kum heykelleri, doğanın ne kadar yaratıcı olabileceğini gösteren bir örnek. Rüzgâr ve buzun iş birliğiyle meydana gelen bu eserler, bize şunu hatırlatıyor: En güzel şeyler genellikle en kısa süreli olanlardır. Belki bir sonraki kış, siz de Michigan sahillerinde bu büyüleyici oluşumları görebilirsiniz. Ama unutmayın, onları görmek için doğru zamanda orada olmalısınız. Çünkü doğa, sanatını sergilerken aceleci!
İlginizi çekebilir:
Dünya Nüfusunun Yarısının Yaşadığı Bölge: Valeriepieris Çemberi Hakkında Bilmeniz Gerekenler
