Mardin, çeşitli dinlerin, dillerin, kültürlerin ve etnik grupların bir arada barındığı, tarihiyle dolup taşan bir şehirdir. Bu durum, kentin hoşgörü dolu atmosferini, mimari çeşitliliğini ve tarihi zenginliklerini öne çıkarmaktadır. Güneydoğu Anadolu bölgesinde bulunan Mardin, eşsiz mimari yapısı, taş evleri ve ünlü mutfağıyla Türkiye’nin en etkileyici şehirleri arasında yer almaktadır. Mezopotamya bölgesinin en eski yerleşim yerlerinden biri olan Mardin, 2350 yıllık köklü geçmişiyle geçmişin izlerini taşıyarak Sümerler, Akadlar gibi birçok eski uygarlığa ev sahipliği yapmıştır.
Şehrin ismi hakkında birçok farklı efsane olsa da, en yaygın olanı yerel Mard Boyu’nun “Mardiyon” adını kente vermesidir. Bu isim zamanla “Mardin” şeklinde evrilmiştir. Mardin, Diyarbakır, Şanlıurfa, Batman ve Şırnak illeriyle komşu olup dokuz ilçeye sahip bir şehirdir. Şehri keşfetmenin en keyifli yolu, dar ve merdivenli sokaklarında uzun yürüyüşler yaparak Kartal Yuvası olarak adlandırılan taş yapılı tarihi evleri ziyaret etmek ve Mardin Kalesi’nden muhteşem manzarayı seyretmektir. Aynı zamanda, Mardin mutfağının zengin lezzetleri bu keşif turunu taçlandıracaktır.
Gezilecek Yerler
Mardin Müzesi
Mardin Müzesi, şehir merkezindeki Artuklu bölgesinde yer alır ve 1. Cadde üzerinden ulaşılması oldukça kolaydır. Merkezî konumu sayesinde toplu taşıma ve yürüyerek ulaşım için son derece elverişlidir. Mardin Müzesi, şehrin zengin kültürel mirasını ve tarihini yansıtan önemli bir arkeoloji ve etnografi müzesidir. Etnografik koleksiyonunda bakır eşyalar, kahve takımları, mücevherler, gümüş eşyalar, geleneksel kıyafetler, hamam gereçleri ve daha pek çok eser yer almaktadır.
Mardin Kalesi
Mardin Kalesi, şehir merkezindeki Şar mevkiinde yer almakta olup merkeze yaklaşık 1 kilometre mesafededir. Bu kaleye ulaşım genellikle 1. Cadde üzerinden sağlanmaktadır. Kesin yapım tarihi bilinmemekle birlikte, tarih boyunca ele geçirilemeyişi ile ünlüdür ve ilk kez 4. yüzyılda Bizans döneminde adı geçmektedir.
Sakıp Sabancı Kent Müzesi
Şehir merkezindeki Şehidiye mevkiinde bulunan Sakıp Sabancı Kent Müzesi, şehir merkezine yakın bir konumda yer almakta ve ulaşım genellikle 1. Cadde üzerinden sağlanmaktadır. Müze, tam olarak hangi tarihte inşa edildiği kesin olmamakla birlikte, tarihi bir yapı içinde faaliyet göstermektedir. Başlangıçta bir kışla binası olarak kullanılmış, daha sonra vergi dairesi olarak hizmet vermiştir. Sonrasında Sabancı Vakfı tarafından restore edilerek bir kent müzesi ve sanat galerisi olarak ziyaretçilerine açılmıştır.
Sakıp Sabancı Kent Müzesi, tarihi iki katlı bir binada hizmet vermektedir. Üst katta Mardin’deki sosyal yaşam ve şehrin tarihine dair izler sunan bir bölüm bulunurken, sanat galerisi kısmında ebru, resim, fotoğraf ve modern sanat eserleri sergilenmektedir. Ziyaret saatleri genellikle Pazartesi günleri ve hafta sonları hariç 10:00 ile 18:00 arasındadır. Ziyaret öncesinde rezervasyon yapılması önerilmektedir.
Deyrulzafaran Manastırı
Deyrulzafaran Manastırı, Eskikale mevkiinde, şehir merkezine 8 km mesafede konumlanmaktadır. Bu manastıra D-955 üzerinden ulaşım sağlanabilmektedir. 400’lü yıllarda inşa edildiği düşünülen bu manastır, Süryani kiliselerinin önemli bir merkezi olmuş ve Mardin’in göz alıcı mimarisiyle öne çıkmaktadır. Deyrulzafaran Manastırı, altı yüzyıl boyunca Süryani patrikleri için bir ikametgah olarak hizmet vermiştir ve üç katlı bir yapıya sahiptir. Farklı dönemlerdeki eklemelerle günümüzdeki görünümünü almıştır. Manastır, Roma döneminde inşa edilen bir kaleden yükseltilmiş olup Aziz Şleymun gibi bazı azizlerin kalıntılarına ev sahipliği yapmaktadır.
Ahşap işçiliği, taş süslemeleri, kemerli sütunları ve kubbe yapısıyla Mardin’in tarihi ve dini açıdan önemli yapılarından biridir. Süryanilerin dua ve bereket arayışı için de ziyaret ettiği kutsal bir mekandır. Manastırda yer alan güneş tapınağı da dikkat çekici bir özelliğidir.
Meryem Ana Kilisesi
Mardin’in şehir merkezindeki Şar bölgesi, Meryem Ana Kilisesi’ne ulaşmak için 1. Cadde üzerinden erişilebilir. Kilise, 17. yüzyılda Patrik Antuan tarafından yapılmış olup dikdörtgen planlı ve kesme taşlarla inşa edilmiştir. İç mekandaki üzüm motifleri ve dini atmosferiyle dikkat çeken bu kilise, görmeye değer bir ibadet yeridir. Kilisenin yanındaki patrikhane günümüzde bir müze olarak hizmet vermektedir. Meryem Ana Kilisesi, haftanın her günü ücretsiz olarak ziyaret edilebilir.
Kasımiye Medresesi
Cumhuriyet mevkiinde bulunan Kasımiye Medresesi, şehir merkezine 5 km mesafededir. Ulaşım için 1. Cadde ve Yeni Yol Caddesi kullanılmaktadır. Medrese, Artuklu döneminde yapılmış olup 14. yüzyıldan beri ibadet amaçlı olarak kullanılmaktadır. Artuklu mimarisinin izlerini taşıyan bu tarihi yapı, süslemeleri, avlusu ve merkezi eyvandaki havuzuyla dikkat çekici bir görünüm sergilemektedir. Kasımiye Medresesi, haftanın her günü ziyaret edilebilir ve giriş ücreti yoktur.
Zinciriye Medresesi
Şar mevkiindeki Zinciriye Medresesi, Artuklu dönemine ait olup şehir merkezine yalnızca 500 metre uzaklıktadır. Ulaşım, 1. Cadde üzerinden kolaylıkla sağlanmaktadır. 12. yüzyılda inşa edilen bu medrese, cami, türbe ve diğer ek binalarıyla geniş bir kompleksi içermektedir. Mardin’in önemli tarihi yapılarından biri olan Zinciriye Medresesi, göz alıcı yapısıyla dikkat çeker. İçindeki desenler, süslemeler, rozetler, kemerli kubbesi ve çeşmesi görülmesi gereken özellikler arasında bulunmaktadır. Ayrıca medresenin içinde bir türbe de yer almaktadır. Zinciriye Medresesi, daha önce Mardin Müzesi olarak kullanılmış bir bina olup ziyaretçilerin erişimine açıktır ve ücretsizdir.
Ulu Cami
Mardin şehir merkezindeki Teker mevkiinde yer alan Ulu Cami, merkeze yalnızca 550 metre uzaklıktadır. Ulaşım, Mut 104. Sokak üzerinden sağlanmaktadır. Zinciriye Medresesi’ne de oldukça yakın bir konumdadır.
Cami-i Kebir ya da Ulu Cami olarak bilinen yapı, 1176 yılında dönemin hükümdarı Kutbettin İlgazi tarafından Artuklu İmparatorluğu döneminde inşa edilmiştir. Hamamı, dükkanları ve bahçesiyle etkileyici olan Ulu Cami, devasa görünümü ve ihtişamıyla Mardin’in göz alıcı tarihi yapıları arasında yer alır. Ulu Cami, hala ibadete açıktır ve ziyaret etmek için herhangi bir ücret talep edilmemektedir.
Mor Behnam Kırklar Kilisesi
Mardin’in Şar mevkiinde yer alan Mor Behnam Kırklar Kilisesi, şehir merkezine 6 km mesafededir. Ulaşım, Yeni Yol Caddesi ve 1. Cadde üzerinden sağlanmaktadır. Kilisenin 400’lü yıllarda inşa edildiği düşünülmekte olup, 10. yüzyılda din şehitlerinin kemiklerine ev sahipliği yapması nedeniyle Kırk Şehitleri Kilisesi olarak da anılmaktadır.
Metropolitik bir kilise olan Mor Behnam Kırklar Kilisesi, geleneksel Mardin taşlarıyla inşa edilmiş olup geniş bir avluya sahip bir yapıdır. Taş işçiliği, çan kulesi ve taş örgüleriyle dikkat çeken bu yapı, göz alıcı bir görünüm sunmaktadır. Kilise, günümüzde hala ibadet ve ziyaretçilere açıktır ve herhangi bir ücret talep edilmemektedir.
Midyat Konuk Evi
Midyat ilçesindeki Akçakaya mevkiinde bulunan Midyat Konuk Evi, şehir merkezine 70 km uzaklıkta olup ulaşım D380 karayolu üzerinden sağlanmaktadır. Tarihi bir taş ev olan bu konukevi, üç katlı yapısıyla dikkat çekmekte ve Türk televizyon tarihine geçmiş dizilere ev sahipliği yapmasıyla hem yerli hem de yabancı ziyaretçilerin ilgi odağı olmuştur. Özellikle terası ve muhteşem manzarasıyla büyüleyici bir deneyim sunmaktadır.
Konukevinin terasından şehrin etkileyici manzarasını görme fırsatına sahip olabilirsiniz. Yapının içinde bir su kuyusu da bulunmaktadır. Midyat Konuk Evi, haftanın her günü 08:00 ile 20:00 saatleri arasında ziyaret edilebilir.
